با توجه به نیازی که برای تبین و تشریح ساختار وجودی هیأت های مذهبی احساس می شود در این مختصر، به پاسخ آری دو سؤال می پردازیم که:
هیأت مذهبی چیست؟ هیأت دار کیست؟
هیأت مذهبی چیست؟
1 – هیأت مذهبی، تشکیلاتی است مردمی، متشکّل از اعضایی شامل جوانان، میانسالان و کهن سالان، زن و مرد که اساساً با محوریت هدف ترویج فرهنگ قرآن و عترت و زنده نگهداشتن سنّت عزداری در ایام شهادت سید و سالار شهیدان حضرت ابا عبدالله الحسین(ع)، تحت ساختار منسجم مردمی به صورت تشکیلاتی و یا غیر تشکیلاتی، با روال اجرایی برنامه های هفتگی، ماهانه، فصلی و یا سالانه فعّالیت می نماید.
هیأت های مذهبی از نظر نوع فعالیت، به سه گروه تقسیم می شوند؛
هیأت های موردی و مقطعی:
هیأت های مذهبی که پس از تشکیل، صرفاً در دهه ی اول محرم، طی یک برنامه ریزی مقطعی گردهم جمع شده، در مکانی از پیش تعیین شده که ممکن است چادر، تکیه، حسینیه، مهدیه، مسجد، امامزاده، منزل مسکونی، شخصی و.... باشد، به عزاداری و سوگواری پرداخته، بعضاً اقدام به پذیرایی و توزیع نذورات، اطعام و احسان می نمایند.
هیأت های نیمه فعّال:
هیأت های مذهبی که پس از تشکیل، علاوه بر اقامه ی عزاداری و سوگواری در ایام شهادت سید و سالار شهیدان در ماه محرم به صورت فصلی، اقدام به فعالیت های فرهنگی مذهبی از قبیل بزرگداشت مناسبت های اسلامی شامل اعیاد، وفیات و شهادت های ائمه اطهار و معصومین (ع) می نمایند و برنامه های آنها به صورت منظم و منسجم در طول سال، پیش بینی و اجرا می شود. این هیأتها نیز از نظر موقعیت و مکان استقرار در موارد اشاره شد، در بند یک، مستقر می باشند.
هیأت های مذهبی فعال
هیأت های مذهبی که در طول سال، فعالیت مستمر و دائم دارند؛ دارای اساسنامه و ساختار تشکیلاتی منسجم و منظم بوده، مجموعه هایی چون صندوق قرض الحسنه، درمانگاه خیریه، مؤسسه ی فرهنگی و آموزشی و... تحت پوشش آنها می باشد.
این هیأت ها، علاوه بر فعالیت های فوق العاده در ایام محرم، در تمامی مناسبت های مذهبی و فرهنگی طول سال، برنامه داشته اقدام به تشکیل کلاسهای مذهبی احکام، عقاید، قرآن و... و اردوها ی سیاحتی زیارتی می نمایند. این هیأتها نیز از نظر موقعیت و مکان استقرار در مواردی که در بند یک آمده، اقدام به فعّالیت می نمایند.
یادآور می شود هر گونه فعالیتی غیر از برپایی مراسم عزاداری، برگزاری کلاسهای فرهنگی و مذهبی و بزرگداشت مناسبتها، منوط به کسب مجوز از مرجع قانونی آن می باشد. به طور کلّی، هیأتهای مورد اشاره، از نظر وضعیت استقرار، به دو گروه ثابت و سیار تقسیم می شوند:
گروه اول: هیأتهای ثابت
هیأتهایی که در یکی از اماکن مورد اشاره، مثل حسینیه ها، مهدیه ها، زینبیه ها، مساجد، امامزاده ها و اماکن متبرک مذهبی دیگر، به صورت مستمر و دائم، مستقر می باشند.
گروه دوم: هیأتهای سیار
هیأتهایی که در تکایا، چادرهای موقت، منازل شخصی افراد و... به صورت مقطعی (فقط در ایام محرم) و یا چرخشی و دوره ای در طول سال، اقدام به برپایی مراسم می نمایند.
هیأت دار کیست؟
2- هیأت دار، متصدی و مسئول هیأت مذهبی، کسی است که معتقد و پایبند به دین مبین اسلام باشد، ضمن اهتمام و اعتقاد خاص به اقامه ی فرایض دینی، به استمرار ولایت انبیاء و اوصیاء و ولایت فقیه اعتقاد داشته باشد علاقه ی ویژه به خاندان عصمت و طهارت داشته، شیفته ی خدمت گزاری در این آستان مقدس باشد. از حس خلق و شهرت صالحه بهره مند باشد مورد وثوق و اطمینان اهل محل باشد. توان مدیریتی و هیأت داری را به نحو احسن داشته باشد و بتواند به تبحّر کامل، جلسات مذهبی و برنامه های فرهنگی را با همکاری و همفکری هیأت امنا برگزار نماید.
ضمناً یادآور می شود مسئول هیئت و هیئت امناء به هیچ عنوان نباید در مراجع قضایی و انتظامی، دارای پرونده سوء سابقه و محرومیت از فعالیتهای اجتماعی باشند.
